تابناك/حمام حاجي رشت در محله قديمي ساغري سازان رشت واقع شده است .در اين محله حمام هايي همچون حمام نايب، حمام برليانت و حمام حاجي وجود داشته كه برخي هنوز برجا مانده و برخي نيز در روند نوسازي ها از بين رفته اند. يكي از معروفترين حمام هاي اين محله، حمام ساغري سازان يا حمام حاجي است كه در ابتداي كوچه تحويلي قرار دارد و امروزه تنها به متروكه اي تبديل شده است. حمام كه سر نبش كوچه تحويلي قرار دارد كاشيكاري هايي با نقش هاي گل و بته دور در ورودي اش دارد كه توجه هر عابري را به خود جلب مي كند.

شهرت اين حمام بيشتر به دليل كاشي كاري زيباي سر در آن است كه در دو طرف سردر ديده مي شود.در سردر آن صحنه نبرد رستم با ديو سپيد بر روي كاشي نقش بسته. اين حمام را حاجي محمد جعفر حج فروش ساخته و اكنون جزو آثار ملي ايران به شمار مي رود ولي متأسفانه تبديل به مخروبه شده و امكان بازديد از داخل آن فراهم نيست.



متأسفانه اين حمام با اينكه تحت حفاظت سازمان ميراث فرهنگي قرار دارد، امّا هيچ گونه اقدامي در جهت بازسازي آن به منظور قرار دادن حمام به عنوان مكاني براي گردشگري همانند حمام هاي قديمي شهرهاي ديگر انجام نشده است و تنها سقف آن در چند سال قبل مورد بازسازي قرار گرفته است. از ديگر حمام اين محله مي توان به حمام نايب اشاره كرد كه در حال حاضر به باشگاه ورزش هاي رزمي تبديل شده است.سر در بنا داراي تزئينات كاشيكاري و كتيبه تاريخي است. گرمابه ي اكبريه، معروف به حمام حاجي در سال 1270 خورشيدي يعني 15 سال پيش از انقلاب مشروطه، در محله ي قديمي ساغريسازان رشت ساخته شده است. آنگونه كه دكتر منوچهر ستوده در كتاب «از آستارا تا استرآباد» گزارش داده: « سردر اين حمام نسبتا قديمي و كار مشهدي يوسف كاشي ساز پدر مشهدي محمد و مشهدي احمد است كه پس از پدر به كاشي سازي اشتغال داشته اند.



حمام تاريخي حاجي روزي مورد استفاده مردان و زنان قاجاري بوده اما حالا مثل هر بناي ديگري در حاشيه خيابان باريك اين محله از چشم رهگذران افتاده است. اين حمام كه به طور دقيق تر در خيابان شهيد مطهري، گذر بادي الله، نبش كوچه تحويلي واقع است، در تاريخ 11 مهر 1383 با شماره ثبت 11148 به عنوان يكي از آثار ملي ايران به ثبت رسيد. اين ملك شخصي است و گفته شده است مالكش خانم دكتر حج فروش است كه علاوه بر پزشكي در زمينه نقاشي هم تبحر دارند و بنابراين به حفاظت از هنر و تاريخ علاقه مند هستند؛ با اين حال وضعيت اين بناي تاريخي مهم وخيم است. درب اين حمام دوره قاجار چوبي است و تزيينات آن در اثر رطوبت نشست كرده و گل هاي چهار پر آن مشبك شده است. اما هنوز درب اين گرمابه روي پاشنه چوبي خود مي چرخد. اگرچه پنجره هاي چوبي و بزرگ روبه خيابان، هنوز رنگ پريده و شيشه شكسته است، اما برخي از پنجره هاي چوبي رختكن با آن رنگ فيروزه ايش را از جا بدرآورده و در گوشه اي نهاده اند. بخشي از رختكن تخته كوب شده و خبري از ادامه مرمت نيست، هنوز تلي از خاك و كثافت و ضايعات در بخش هاي داخلي حمام قرار دارد.

گنبد مركزي سقف حمام و ديگر گنبدهاي كم ارتفاع تر حمام با آن نورگير مشبك فلزي اش، زنگار سال ها بخود گرفته و شبكه هاي آهني زنگ زده خبر مي دهد كه سال ها گنبدهاي حمام بي حفاظ شيشه اي رها شده است.

از تعداد حمام هاي تاريخي رشت، روايت هاي مختلفي وجود دارد. برخي مانند ميرزا ابراهيم در سفرنامه اش به سال 1276 هجري قمري تعداد آن را 17 اعلام كرده بود و برخي ديگر مانند رابينو در سال 1331 هجري قمري، 35 باب حمام در رشت شناسايي كرده بود. اما صرف نظر از اين اعداد و ارقام كه نتيجه اي جز تأسف به سبب انگشت شمار بودنشان در حال حاضر ندارد، آنچه امروز در رشت به عنوان حمام تاريخي شناخته مي شود تنها به 3 عدد تقليل يافته است؛ البته با اين توضيح كه تنها يكي از آنها با نام حمام تاريخي حاجي در فهرست سايت هاي گردشگري رشت معرفي شده است.



حمام گوهر در محله پيرسرا كه فقط سر در كاشيكاري شده اش در معرض ديد عموم است، حمام حاجي در محله ساغريسازان كه البته فقط سردر آن را مي بينيم و داخلش خرابه است و حمام آقا بزرگ در كوچه آفخرا كه برخلاف دو حمام ديگر همچنان كاربري خود را حفظ كرده و البته فقط حمام مردانه است.
حمام حاجي كه نام هاي كمتر شناخته شده اي مانند حاجي محمد، حاج محمد جعفر و حمام حج فروش نيز دارد با مساحت 2020 متر مربع داراي دو ورودي اصلي است؛ يكي از ضلع جنوبي مشرف به خيابان ساغري سازان و ديگري در ضلع شرقي در كوچه تحويلي. البته در گذشته ورودي ديگري مخصوص بانوان در امتداد كوچه تحويلي نيز وجود داشت كه در حال حاضر نه تنها بسته است بلكه تخريب شده است. گشتي در حمام، هنوز بقايايي از تاريخ حمام را در مكاتبات اداري نشان مي دهد. دو عدد دفترچه تلفن رسمي براي سال هاي 1351 و 1354 كه شماره تماس برخي از شخصيت هاي مهم رشت در آن درج شده است. يك نشريه متعلق به وزارت كار و امور اجتماعي با عنوان: «قانون كار» كه مرداد ماه سال 1345 چاپ شده است.

در پشت حمام قديمي ساغريسازان كوچه اي وجود داشت كه در اوائل آن آثاري از يك قبرستان كوچك و نسبتاً قديمي ديده مي شد. يهودي تپه در همين حوالي واقع بود.
درحال حاضر مرد سيگار فروشي جلوي درب آن مي نشيند و اگر براي ورود به اين مخروبه مهجور، سنگ جلوي پايتان نيندازد مي توانيد شاهد وسايل شخصي از قبيل آينه، موتور سيكلت، ميز و همچنين تير و تخته و مصالح ساختماني ديگري باشيد كه براي كساني است كه يا ادعاي مالكيت اين حمام را دارند يا در مقوله همان ترددهايمشكوكي قرار مي گيرند كه به تازگي يكي از اعضاي كميسيون فرهنگي شوراي اسلامي شهر از آن گلايه مند بود.